Obeležena 102. godišnjica Topličkog ustanka

U selu Mačkovcu, kod Kuršumlije, obeležena je sto druga godišnjica Topličkog ustanka, gde je 26. februara 1917. godine započela bitka, koja je prerasla u ustanak. Toplički ustanak 1917. godine, poznat je i kao ustanak na jugu Srbije ili narodna buna, organizovan protiv bugarske i austrougarske okupacije za vreme Prvog svetskog rata.

Junaci Toplice, predvođeni Kostom Vojinovićem i Kostom Pećancem bili su i ostali jedina formacija za vreme trajanja Prvog svetskog rata (1914 – 1918), koja se suprotstavila stranom okupatoru, odnosno centralnim silama – Nemačkoj, Austrougarskoj i Bugarskoj. Toplički ustanak je podignut u februaru mesecu (1917. godine) u Kuršumliji, a neposredan povod bio je teror bugarskog okupatora, koji je prisilno mobilisao Srbe za bugarsku vojsku.

Narod koji zaboravlja svoju tradiciju, zaboravlja istoriju, narod koji zaboravlja svoju istoriju, gubi državu, nacionalni i kulturni identitet. Zato je potrebno da se prisetimo svetle i slavne tradicije naših predaka, koji su svoje živote ugradili u našu slobodu. Cena koju su platili je patnja i stradanje. Na početku obeležavanja godišnjice, sa velikim poštovanjem i u posebnoj tišini, prisutni su minutom ćutanja odali počast nastradalim junacima, dok je parastos služio sveštenik crkve Svete Trojice u Kuršumliji – Slobodan Miletić.  U ime Opštine Kuršumlija, meštana Mačkovca i okolnih sela, građana slobodarske Toplice i ustaničke Kosanice pozdravljeni su gosti: komandant kasarne „Toplički ustanak“  potpukovnik Grujica Vuković, predsednik Skupštine opštine Kuršumlija – Dejan Lović, predstavnici Turističke organizacije opštine Kuršumlija, Uduženja SUBNOR iz Kuršumlije, Gvozedni puk – Igrište i svi koji su prisustvovali obeležavanju 102. godine Topličkog ustanka.

Na mestu na kome je organizovan pomen, u kuršumlijskom selu Mačkovac, 26. februara 1917. godine, otpočela je borba naših predaka za oslobođenje. Istog dana Kuršumlija je već bila oslobođena i ostala je pod kontrolom ustanika 20 dana, do 16. marta 1917. godine, kada su je zauzeli Austrougari. Toplički ustanak je imao veliki značaj, jer se otpor prema okupatoru sve više širio, pa je pored Toplice zahvatio Timočku i Negotinsku krajinu. Toplički ustanak je imao odjeka i među silama Antante, saveznika Srbije, jer je evropska štampa sa oduševljenjem pisala o ovom događaju, kao jedinom organizovanom pokretu otpora na teritoriji pod okupacijom Centralnih sila. Ustanici su pod oružjem mobilisali oko 13.000 vojnika, dok su snage Bugara i Austrougara brojale oko 35 do 40 000.

U početku su imali velikog uspeha, oslobođeni su: Kuršumlija, Blace, Prokuplje, Ribare, Ribarska Banja, Lebane, ali pošto je izostala očekivana pomoć sa Solunskog fronta, ustanak je konačno ugušen 25. marta 1917. godine. U borbama se najviše istakao Kosta Vojinović -Kosovac, koji je odneo veliku pobedu nad okupatorskim snagama u Jankovoj klisuri, u blizini Brusa, ali je stradao decembra meseca 1917. u selu Grgure, tokom odmazde i progona od strane okupatorskih snaga. Procenjuje se da su ukupni gubici ustanika iznosili oko 2.500 ljudi.

 U ime Opštine Kuršumlija, na godišnjici obeležavanja Topličkog ustanka, goste je najpre pozdravio  Dragan Simić. Učenica OŠ „Miloje Zakić“, Jovana Filipović, recitovala je pesmu „Domovina“ – Dušana Vasiljeva.Narodni guslar, Novak Milenković iz Kuršumlije, podsetio je prisutne na heroziam i stradanje naših junaka. Sa posebnom emocijom stihove pesme „Srbija“ – Oskara Daviča, kazivao je Jovan Ćosić – učenik Ekonomske škole u Kuršumliji.

Nakon prigodnog programa, usledila je ceremonija polaganja venaca. Iste su na spomen obeležje nastradalim srpskim junacima položili, komandant kasarne „Toplički ustanak“ potpukovnik Grujica Vuković, predsednik Skupštine opštine Kuršumlija – Dejan Lović, delegacija Turističke organizacije Opštine Kuršumlija, predvođena direktorkom Jasminom Savić, direktor ŠG „Toplica“ Kuršumlija, predstavnici „Saveza potomaka ratnika Srbije“, Udruženje SUBNOR iz Kuršumlije, Udruženje „Gvozdeni puk“ iz Igrišta.